ਰੂਪ ਰੇਖਾ

ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ ਵਿੱਚੋਂ  02 ਜੂਨ, 2021 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 23ਵੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨਾਂ ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ, ਅਮਰਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 429,754 ਹੈ । ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਘਣਤਾ 837 ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।

ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਪਟਿਆਲਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਪੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਨਾਮ ਮਲੇਰ ਕੋਟਲਾ ਦੀ ਰਿਆਸਤ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਈਸਟ ਪੰਜਾਬ ਸਟੇਟਸ ਯੂਨੀਅਨ (ਪੈਪਸੂ) ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੋਰ ਨੇੜਲੀਆਂ  ਰਿਆਸਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।  ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪੈਪਸੂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ  ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂ ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।  ਇਹ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਬਰਨਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ 40 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਖੰਨਾ ਤੋਂ 45 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਸੰਗਰੂਰ ਤੋਂ 35 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਜਗਰਾਉਂ ਤੋਂ 55 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ NH 11 ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਲੁਧਿਆਣਾ-ਦਿੱਲੀ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਆਪਣੇ ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਰਕਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਸਪਲਾਇਰ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਲਈ ਹੱਥ ਦੀ ਕਢਾਈ ਵਾਲੇ ਬੈਜ, ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਇਹ ਧਾਤੂ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।